O emocjach słów kilka, czyli rozmowy przy kawie
po domowym badaniu EEG

Stres rodzicielski w przypadku rodziców dzieci chorujących przewlekłe jest znacznie większy niż podczas wychowania dziecka zdrowego. W tym przypadku stres rodzicielski jest szczególnym rodzajem stresu, który wynika z ciągłego zaangażowania w opiekę nad dzieckiem, niepewności związanej z jego zdrowiem i przyszłością oraz licznych wyzwań emocjonalnych i praktycznych. Stres ten ma swoje źródła w wielu sytuacjach i stanach emocjonalnych.   

Przewlekła choroba dziecka wymaga od rodziców stałej czujności na symptomy choroby, monitorowania stanu zdrowia dziecka, zarządzania lekami i częstymi wizytami u lekarzy, co prowadzi do chronicznego stresu. Niepewność co do przebiegu choroby, ewentualnych powikłań oraz przyszłych możliwości dziecka (np. edukacja, samodzielność) jest źródłem dużego niepokoju. Brak zrozumienia ze strony rodziny i przyjaciół może pogłębiać uczucie osamotnienia. Rodzice dzieci przewlekle chorych często czują się izolowani, ponieważ ich codzienne obowiązki mogą ograniczać możliwość uczestniczenia w życiu społecznym. Na poziom stresu mają wpływ również problemy finansowe. Koszty leczenia, rehabilitacji oraz specjalistycznej opieki znacząco obciążają budżet rodzinny. Wyczerpujące i stresogenne jest często godzenie różnych ról. Rodzice muszą często godzić opiekę nad chorym dzieckiem z pracą zawodową, opieką nad innymi dziećmi i innymi obowiązkami domowymi, co jest bardzo wyczerpujące. Do chronicznego stresu mogą przyczyniać się również emocje. Stałe zmaganie się z chorobą dziecka wywołuje silne emocje, takie jak smutek, lęk, złość i poczucie winy, które mogą przytłaczać. Choroba dziecka często wpływa na dynamikę rodziny, powodując napięcia między rodzicami oraz między rodzicami a zdrowymi rodzeństwem. Rodzice często nie mają czasu na własne potrzeby i odpoczynek, co prowadzi do wyczerpania fizycznego i emocjonalnego.

W literaturze przedmiotu wiele miejsca poświęca się trudnościom rodziców związanym z wychowaniem i opieką nad dzieckiem z niepełnosprawnością. Szczególne zainteresowanie badaczy budzą matki, które postrzegane są przez otoczenie społeczne jako główne opiekunki. W konsekwencji takiego oczekiwania społecznego nierzadko same matki postrzegają siebie jako nieocenione, niezastąpione w obowiązkach wynikających z opieki i rehabilitacji dziecka. Realizacja roli matki – matki dziecka z niepełnosprawnością, staje się dla wielu z nich nadrzędnym kierunkiem samorealizacji. 

Badania dowodzą również, że zaburzenie rozwoju dziecka znacząco wpływa na zdrowie fizyczne, dobrostan psychiczny matek oraz na ocenę jakości życia. Ciągłe trudności towarzyszące matkom dzieci z zaburzeniami rozwoju/niepełnosprawnością mogą prowadzić do zmian w obrazie siebie. Taka sytuacja ma wpływ na obniżenie samooceny, zwłaszcza w zakresie poczucia kompetencji rodzicielskich, a także doświadczeniu niespełnienia w roli matki. Badania to oczywiście wynik ankiet, rozmów, analiz, statystyka. A każda/każdy z nas ma swoją strategię na życie i poradzenie sobie z sytuacją. Wachlarz emocji może być różny, mogą się one zmieniać w czasie i różnić w zależności od indywidualnych doświadczeń. Oto niektóre z najczęstszych emocji, które mogą towarzyszyć rodzicom w sytuacji przewlekłej choroby.

1. Stres: Ciągłe troski o zdrowie dziecka, częste wizyty u lekarza i potrzeba monitorowania stanu zdrowia mogą prowadzić do chronicznego stresu.
2. Niepokój: Obawy dotyczące przyszłości dziecka, możliwości powikłań oraz codziennych wyzwań mogą powodować nieustanny niepokój.
3. Smutek: Rodzice mogą doświadczać głębokiego smutku z powodu stanu zdrowia dziecka, utraty normalności oraz możliwości, które zostały im odebrane.
4. Złość: Może pojawić się złość skierowana na sytuację, brak wsparcia, system opieki zdrowotnej, a czasami nawet na samego siebie za niezdolność do zmiany sytuacji.
5. Poczucie winy: Rodzice często obwiniają się za chorobę dziecka, niezależnie od tego, czy mają ku temu podstawy. Mogą czuć, że nie robią wystarczająco dużo, by pomóc.
6. Bezradność: W obliczu choroby, która może nie mieć jednoznacznego leczenia lub poprawy, rodzice mogą czuć się bezradni.
7. Izolacja: Może wystąpić poczucie izolacji społecznej, gdyż rodzice często rezygnują z aktywności społecznych z powodu obowiązków związanych z opieką nad chorym dzieckiem.
8. Nadzieja: Pomimo trudności, wielu rodziców trzyma się nadziei na poprawę stanu zdrowia dziecka, nowe terapie czy lepsze jutro.
9. Wdzięczność: W chwilach, gdy stan zdrowia dziecka się poprawia lub gdy rodzina otrzymuje wsparcie, rodzice mogą czuć głęboką wdzięczność.
10. Zmęczenie: Ciągła opieka nad dzieckiem może prowadzić do fizycznego i emocjonalnego zmęczenia.
11. Radość: Nawet w trudnych chwilach, rodzice doświadczają radości z małych sukcesów i chwil spędzonych z dzieckiem.

Doświadczanie różnych emocji i stresu to część codzienności rodziców dzieci przewlekle chorych. A jak wiadomo, przewlekły stres ma swoje konsekwencje. Rujnuje zdrowie pod każdym względem.

Warto go redukować, nauczać się nim zarządzać. Oczywiście łatwo powiedzieć: weź się i naucz.

Poznajcie/ poczytajcie o najprostszych technikach, które w codzienności pozwolą redukować stres.